Auteur: Ed Bruinvis

Wijdbeens en midden op het pad stond hij me op te wachten. Zijn groene Range Rover had hij onopvallend tussen de struiken geparkeerd. Met zijn armen in de zij en zijn pet diep over de ogen getrokken deed hij me nog het meest aan een vooroorlogse Zollbeamter denken. Of erger natuurlijk. Maar dat kan liggen aan de maand waarin we leven waarin de herdenkingen aan de overheersing door het naziregime met regelmaat het nieuws domineren.

‘Wat zijn wij aan het doen?’, beet hij me toe.

Ik had mijn uitstapje goed voorbereid maar had één ding nagelaten: op de openbaar vervoer-app controleren of de trein wel reed. En dat terwijl je op alle radiozenders vrijwel dagelijks om de oren wordt geslagen met een spotje waarin je aangeraden wordt om vóór je vertrekt ‘je route te checken’. Maar misschien ook wel daarom had ik dat nagelaten. Als een waarschuwing te vaak wordt herhaald verliest het immers zijn werking.

Thema Boekenweek 2022: ‘Eerste liefde’

Ze zat op haar hurken met haar rug naar me toe maar zelfs in die houding herkende ik haar na al die jaren meteen.

‘Tiny!’

Over enkele dagen, op 4 april om precies te zijn, is het op de kop af honderd jaar geleden dat mijn betovergrootvader Cornelis Willem Bruinvis overleed. Hij werd 92. Een nu ook, maar zeker in die tijd, zeer respectabele leeftijd. Tijdens zijn lange leven was hij apotheker, steendrukker, verzekeringsagent, geschiedschrijver, bouwkundig tekenaar, museumdirecteur, redacteur van de plaatselijke courant, raadslid en wethouder voor de Liberale Partij en vanaf zijn 70^ste onbezoldigd stadsarchivaris van Alkmaar.

De Betuwe is, zoals men wellicht weet, eeuwenlang een zeer geïsoleerd gebied geweest. De meanderende rivieren bepaalden de grenzen en derhalve speelde het schaarse leven zich af op de hoger gelegen delen tussen de kreken en de steeds opnieuw onderlopende komgronden in. Daardoor waren niet alleen de contacten met andere delen van het land summier, maar was er vaak ook nauwelijks verkeer mogelijk tussen de buurtschappen onderling. Pas in de loop van de 20^ste eeuw, zeer recent dus eigenlijk, werden bruggen over de rivieren geslagen waardoor het isolement langzaam verminderde.

‘Kijk,’ zei de man die voor ons in het natte gras stond, ‘zo werkt dus dat ding.’

Hij legde de paraplu over zijn schouder en richtte hem met de punt naar voren op iets denkbeeldigs in de ruimte. Toen diepte hij een pakje sigaretten uit zijn jaszak en drukte die tegen de paraplu.

‘En dit is een soort batterij, die zorgt ervoor dat de stuwmotor wordt geactiveerd. Begrijpen jullie het tot zover?’

Olympische Winterspelen, Beijing, 2022

Ik houd het niet per jaar bij maar dit jaar hoorde ik voor het eerst de merel op vrijdag 4 februari om half 8 ‘s ochtends. Ik logeerde bij vrienden in Nijmegen en daar, midden tussen de huizen en de geparkeerde auto’s en in een van de weinige bomen die het stadscentrum telt, begon hij in een lichte schemering zijn lied.

Nieuwjaarsdebat

‘Dames en heren, ik wil graag beginnen met te stellen dat ik altijd heel sober heb geleefd. Ehm, nee, dit is meteen al fout, hoor ik hier naast me zeggen. Excuus, beste mensen. De voorzitter hier merkt op dat het om een vraag gaat en niet om een stelling. Daar heeft de voorzitter helemaal gelijk in. En de vraag luidt inderdaad: moeten wij versoberen of niet?

Een kerstverhaal

Dat de man de zaak inkwam voor oliebollen zag ik aan de manier waarop hij rondkijkend naar de toonbank liep. Die komt niet voor brood, dacht ik bij mijzelf, die komt voor oliebollen. Hij wilde een zak van tien.

‘Ik weet niet of we ze nog hebben,’ zei het winkelmeisje, ‘ik zal even achter kijken.’

Het meisje liep het bakkerijgedeelte in.

Geen oliebollen meer, dacht ik toen ze terugkwam. Dat was weer te zien aan de frons boven haar ogen.

De man maakt een vegend gebaar over de kaart van Nederland. Het is niet écht de kaart van Nederland maar een digitale projectie op een kunststof scherm. Een projectie van een foto die een satelliet bij helder weer van ons land gemaakt heeft. Zo moet ik het eigenlijk zeggen. De man kijkt ons na dat veeggebaar indringend aan. Of wij wel beseffen wat dat gebaar inhoudt, hoe belangrijk dat gebaar is.