De Constructie Van De Wereld 98.

Leve de democratie en de kunst

Op zaterdag, eind juli 2016 toen wij Berlijn per trein verlieten, maakte ik drie demonstraties mee op belangrijke openbare plaatsen in de stad. Op de laatste demonstratie van die dag kom ik later terug. In Duitsland worden gemiddeld per jaar 5000 demonstraties voor en tegen iets of iemand gehouden waarvan Berlijn een aanzienlijk aantal voor haar rekening neemt. Demonstraties zijn het uithangbord van de democratie en brengen een hoop plezier, betrokkenheid, emotie, onrust en opwinding met zich mee. Uitzonderlijk waren de demonstraties voor de inwoners van Berlijn niet dus, vermoed ik. Voor mij wel, want ik heb in de spanningsvolle atmosfeer van de demonstraties kunnen fotograferen.

Ik had even de rol van afstandelijke en ‘neutrale’ deelnemer. Met de camera in de hand voel ik me, zelfs in een risicovolle situatie, redelijk veilig. Deze overmoedige houding maakt me als oorlogsfotograaf volstrekt ongeschikt.

9th Berlin Biënnale for contemporary art 4.6-18.9.2016

Voorafgaand aan die demonstraties op die mooie zaterdag hadden we in een aantal dagen in rustig tempo de 9th Berlin Biënnale gedaan. Een internationale autonome beeldende kunsttentoonstelling met grote statuur en dito uitstraling. Een team van 4 curatoren had een uitgangspunt en thema vastgesteld, er kunstenaars bij gezocht en aansprekende locaties in de stad bereid gevonden mee te werken en waar nodig aangepast of verbouwd. Het zag er allemaal tiptop uit inclusief een goede routing en betaalbare informatieve catalogus.

Terug in Arnhem vroeg iemand: ‘Was er ook veel politiek correcte participatie kunst’ en hij keek me verwachtingsvol aan. Als je het me zo vraagt, nee het leek niet op de hoge knuffel- en aaibaarheidstentoonstelling Sonsbeek 16 antwoordde ik hem. Nu heb ik niets tegen kunst met een missie die lekker aanvoelt en even gewoontjes wil zijn als het huiselijk leven van alledag.

Nee de Berlin Biënnale geeft een volstrekt ander beeld van de kunst in relatie met de wereld. Is uitgesproken geëngageerd met de mondiale samenleving en de ontwikkeling van de kunst zelf. Veel kunstwerken zijn schaamteloos direct, ingewikkeld en onvoorspelbaar. Soms dacht ik waar gaat dit over maar wat is het bloedmooi en onweerstaanbaar aantrekkelijk.

The present in drag

De Biënnale van Berlijn heeft de titel:’ The present in drag. De deelnemende kunstenaars wonen en werken in welvarende en vrije delen van de wereld en ook in oorlog- en crisisgebieden. Ze maken deel uit van circuits die me prikkelen en waarvan ik meer over zou willen weten.

Opvallend bij de rondgang langs de locaties van de Biënnale was de aanwezigheid van een jong, vitaal en aandachtig publiek dat zich herkende in de stortvloed van installaties, sculpturen, films, teksten, geluid, muziek en één schilderij. Aan het eind van de dag hier en daar een randprogramma met bier. Gezelligheid, dat is ook belangrijk.

Laatste demonstratie van de dag

In de namiddag op de zaterdag van vertrek naar huis, de zon stond al lager en het was behaaglijk warm, liepen we van het hotel aan de Bertold Brecht Platz naar het Hauptbahnhof om de trein naar Nederland te nemen. De terrassen begonnen vol te stromen. Opvallend was dat op een gegeven moment de straten afgesloten waren voor de auto’s en op iedere hoek een politiebusje met een aantal agenten met schilden en wapenstokken. Dichter bij het Hauptbahnhof nam het aantal politiebusjes toe en hoorden we in de verte flarden van een toespraak gevolgd door applaus. We kwamen een hoek van een straat om en zagen ineens een grote groep demonstranten voor de hoofdingang van het Hauptbahnhof staan. Boven de groep wapperden Duitse vlaggen en andersoortig dundoek die ik niet thuis kon brengen. De politie had een kordon gelegd om de demonstranten en een vrijgeleide gemaakt naar de ingang van het station. Desgevraagd vertelde een agent dat het een demonstratie van rechtsradicalen was. We liepen langs de menigte en de erotiek van het latente geweld golfte mild tussen de blanke mannen en vrouwen. De ordedienst van de demonstratie deelde flesjes water uit.

Pipi Langkous

Vlak voor de ingang van het station stond een grote witte partytent op een laag podium. In de tent zag ik een jonge vrouw in een krappe korte broek en keurig overhemd staan. Ze stond achter een microfoon en ze sprak de demonstranten toe, haar stem galmde over het stationsplein: Frau Merkel dit, Frau Merkel dat en de Moslims zus en de Moslims zo. Hoewel we de trein moesten halen keek ik even gebiologeerd naar haar. De vrouw had blond haar en vlechtjes. Ze leek van opzij sprekend op mijn heldin Pipi Langkous. Mogelijk wordt Duitsland over pakweg twintig jaar geregeerd door Pipi Langkous ging het even door me heen.

Auteur: Albert Van Der Weide

Albert Van Der Weide is kunstenaar en woont en werkt in Arnhem. Hij exposeert en voert projecten uit in binnen- en buitenland. Albert schrijft sinds 2009 columns voor Arnhem aan Zee. +31 64 15 74 352, https://albertvanderweide.nl/

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *