Versoberen

Nieuwjaarsdebat

‘Dames en heren, ik wil graag beginnen met te stellen dat ik altijd heel sober heb geleefd. Ehm, nee, dit is meteen al fout, hoor ik hier naast me zeggen. Excuus, beste mensen. De voorzitter hier merkt op dat het om een vraag gaat en niet om een stelling. Daar heeft de voorzitter helemaal gelijk in. En de vraag luidt inderdaad: moeten wij versoberen of niet?

Ik hoop dat u mij deze ‘slip of the tongue’ niet al te kwalijk wilt nemen. Zou je kunnen zeggen, zo stel ik de vraag, dat alles wat meer is dan een korst oud brood en een slok slootwater luxe is? Nou, zult u misschien zeggen, nu maakt u het wel erg bont! Kan het niet een sneetje vers, welriekend viergranenbrood zijn en een slok fris, helder bronwater? Nee, zal ik dan zeggen, want daar begint het probleem al. Daar vervaagt de grens al tussen soberheid en luxe. Voor je het weet moeten het twee sneetjes brood en een hele fles bronwater zijn. En de volgende vindt dat boter ook bij die minimumgrens hoort. En dat je bij die fles bronwater toch echt wel moet kunnen kiezen tussen mét of zonder bubbeltjes. En ik geef onmiddellijk toe dat in het leven dat ik in alle soberheid heb geleid er ook wel eens wat beleg op dat laagje boter terecht is gekomen. Dat mag u best weten. Maar veel meer dan dat, beste mensen, is het toch nooit geweest en daarom durf ik de stelling aan dat…’

In het publiek dat tot nu toe wat afwachtend naar het sprekersgestoelte heeft zitten staren, ontstaat beroering. Een wat oudere man steekt zijn vinger op en gaat rechtop staan. Terwijl hij zijn colbertje dichtknoopt vraagt hij met schorre stem: ‘Als ik u goed begrijp is het dus maar heel relatief wat sober en wat luxe is. Maar is het dan niet zo dat ieder voor zichzelf mag uitmaken waar zijn persoonlijke grens ligt?’

Een dame aan de andere kant van de zaal springt ook op, want als er eenmaal één schaap over de dam is volgen er meer, zoals het spreekwoord luidt. Met luide stem roept ze over de man heen dat ze zelf wel uitmaakt of ze in de supermarkt een fles bronwater mét of zonder bubbeltjes koopt. Zo, die zit! Ze kijkt triomfantelijk rond om meteen daarna met haar buurvrouw in discussie te gaan over persoonlijke vrijheid en overheidsbemoeienis.

Overal in de zaal ontstaat nu geroezemoes. De voorzitter staat op en grijpt de microfoon. Na een paar vergeefse pogingen om de zaal weer stil te krijgen, gebaart hij naar de spreker dat hij er ook niets meer aan kan doen.

Ikzelf zie dit alles vanaf mijn bankje aan. Ik ben voor deze avond in de garderobe ingeroosterd dus ik heb mij slechts bezig te houden met het innemen en uitreiken van jassen, dassen en hoedjes. Vooral veel hoedjes vanavond, is me opgevallen. Zal door het winderige weer komen. Dan moeten de dames aan hun kapsel denken. Uit ervaring weet ik dat de dames daarom thuis al hun hoedje opzetten en indien nodig aan hun permanent vastspelden. Dat doet mijn eigen Sofie ook als ze uitgaat. En uit ervaring weet ik ook dat met dit zwoele winderige weer de snacks aan het eind van de avond de vuilnisbak in kunnen. Gerard heeft bardienst dus die zal wel balen straks. Voor niets al die bitterballen gefrituurd. Frisse salades, had ik aan de directie voorgesteld. Daar doet champagne het ook erg goed bij. En dan gaan de mensen vanzelf wel over op de borrel. En dan doe je daar wat schaaltjes Parmezaanse kaas en garnalen bij. Of zalmcocktails met whiskysaus, dat wil ook altijd wel lopen. En anders schoteltjes opgerolde ham met mozzarella. Met van die houten prikkertjes. Kijk, dan boek je tenminste wat omzet. Maar nee, dat kon vanavond niet, kreeg ik te horen. Vanwege het thema van de lezing, zeiden ze.