Boeken, heel veel boeken…

(Boekenweek 2012)

De vrouw zat met haar mantel aan alleen aan een tafeltje in het midden van de zaak, dus ik verwachtte elk moment dat ze zou vertrekken. Toch gebeurde dat niet. Ze bleef rechtop zitten en trok het ene na het ander boek uit een tas die naast haar stoel stond. Ze keek er even in, bladerde het door of las de achterflap en legde het dan boven op de alsmaar groeiende stapel voor zich. Het flesje tomatensap ernaast bleef ondanks het uitdagend omhooggestoken rietje onaangeroerd.

Steeds als een serveerster aan haar vroeg of er nog iets van haar dienst was, vroeg ze hoe laat het was. Ik kreeg de neiging om mijn horloge af te doen en het bij haar op tafel te leggen, maar dat zou natuurlijk verkeerd uitgelegd kunnen worden. Dat ik vond dat het voor haar de hoogste tijd was om op te stappen bijvoorbeeld. Of dat het een verkapt voorstel was om elkaar na sluitingstijd ergens te ontmoeten. Als man moet je oppassen met dit soort hulpvaardigheid, want voor je het weet heb je een aanklacht wegens lastig vallen aan je broek. Dus bemoeide ik me er niet mee en hield ik slechts vanuit mijn ooghoek het tafereel in de gaten.

Na verloop van tijd echter begon de stapel boeken een gevaarlijke hoogte te bereiken. En omdat de eigenaar zijn zaak een intieme sfeer had willen geven door het leggen van een houten vloer, vreesde ik het ergste. Telkens als iemand haar tafeltje passeerde en de planken doorbogen, boog de stapel namelijk mee. De vrouw zelf had voor het dreigende onheil geen oog, verdiept als ze was in het doornemen van haar aankoop.

Niets is zo erg voor een bibliofiel als een stapel boeken op de grond te zien tuimelen. Pagina’s die scheuren, ruggen die knakken, lijmranden die loslaten… En dan het lawaai van dat alles en niet te vergeten de ontsteltenis die dat weer geeft bij de overige gasten. Bestek dat van schrik losgelaten wordt en stukken glazuur van de borden slaat. Lepels die in sauzen plonzen en spatten geven op stropdassen en net gestoomde mantelpakjes. Volle glazen die omvallen waarna de inhoud langs het tafelkleedje omlaag druipt. Intieme gesprekken die stokken net  op het moment dat het erop aan leek te komen…

Toen het volgende boek dat ze op de stapel legde een nogal fors uitgevallen exemplaar was, kon het alleen nog maar mis gaan. Ik schoot overeind en sprong op haar tafeltje af, mijn arm uitstrekkend om de tergend langzaam omvallende stapel tegen te houden. Maar ik was te laat en mijn graaiende hand raakte tot overmaat van ramp ook nog het flesje tomatensap dat even om zijn as tolde en toen de boeken achterna ging. Met een daverende klap sloegen de boeken tegen de grond. Daar bovenuit klonk het schelle gerinkel van glasscherven. Ik dook naar de vloer en trok overal tussen stoel- en tafelpoten boeken weg in een schamele poging te redden wat er te redden viel. Links en rechts zag ik schoenen die schrikachtig bewogen en pagina’s uit boeken drukten. Het geluid van doorknakkende omslagen deed pijn aan mijn oren en leek boven de kreten van de gasten uit te stijgen. Met zoveel mogelijk boeken in mijn armen kwam ik weer overeind en stond prompt oog in oog met de eigenaar van de zaak. Met de handen in de zij leek hij nog het meest op de wijkagent.

‘Wat zijn wij aan het doen?!’, klonk zijn stem bars en dreigend.

Ik wilde aan een uitleg beginnen en keek om naar het tafeltje om de dame in het gesprek te betrekken. Maar het tafeltje was verlaten. Alleen de tas met daarin een restant boeken stond nog naast de stoel. Ik slikte een paar keer en wees ernaar.

‘De dame die hier zat, ik bedoel, de stapel boeken die hier stond…’

De man wachtte niet tot ik uitgesproken was maar pakte me bij mijn schouder en duwde me naar de uitgang. Op de drempel wilde ik mij nog omdraaien in een laatste poging tot een uitleg, maar ik kreeg een duw in mijn rug die me de adem benam. Pas halverwege het trottoir kwam ik tot stilstand. Achter me sloeg de deur dicht.

Auteur: Ed Bruinvis

Studeerde voor tekenleraar aan de Arnhemse kunstacademie en normatieve maatschappijleer bij professor Hoefnagels (Radboud Universiteit). Is sindsdien actief in het vredes- en ontwikkelingswerk (Stichting Doca, Platform Arnhem Mondiaal en landelijk Platform tegen Wapenhandel). Publiceert behalve onderzoekswerk ook poëzie (Rivierklei, 2008, De Muze, 2015 en Vage klachten, 2019) en verhalen (Open op zondag, 2010 en Het terras, 2014), in 2017 gevolgd door de novelle Angelie. In 2019 verscheen (digitaal) het boek Arnhem Mondiaal over veertig jaar samenwerkende Arnhemse vredes- en ontwikkelingsorganisaties.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *