Arbeid en geluid
Als columnist van dienst nam ik deel aan de perswandeling georganiseerd door de internationale beeldendekunsttentoonstelling SONSBEEK 20 > 24 in Arnhem op 1 juli 2021. Onder de bezielende leiding van de artistiek directeur dr. Bonaventure Soh Bejang Ndikung. We begonnen in de Molenplaats die ook het informatiepunt van de tentoonstelling is.
Staand bij de watermolen legde Bonaventura de kern en het uitgangspunt van Sonsbeek 20 > 24 uit. De watermolen, vertelde hij, is een instrument, een werktuig, dat arbeid representeert en het geluid van het water laat horen. De watermolen in Sonsbeek maakt ook de verbinding tussen het verleden en heden. Arbeid en geluid – zien en horen – daar gaat het over in deze tentoonstelling. Getransformeerd naar kunstwerken die refereren aan postkolonialisme, sociale ongelijkheid, diaspora ’s en de natuur.
Reis van zestien kilometer
De tentoonstelling is een reis, een reis die gekenmerkt wordt door een veelheid van onzekerheden voegde hij er aan toe. De deelnemende kunstenaars – afkomstig uit verschillende continenten – maakten reeds kunstwerken die in zijn concept pasten of ontwikkelden speciaal voor deze tentoonstelling een kunstwerk. Deze werden geplaats op dertien locaties verdeeld over een lengte van zestien kilometer vanaf het centrum van Arnhem via Park Sonsbeek, de Buitenplaats tot het Kröller-Müller Museum.
Prima, prima
We trokken vervolgens het park Sonsbeek in en de artistiek directeur gaf bij ieder kunstwerk een toelichting op de achtergrond van de kunstenaar. En waarom het kunstwerk bij het thema van de tentoonstelling past , hoe het ingebed is in maatschappelijke of politieke context. Bij een aantal werken was de kunstenaar aanwezig die hij dan kort interviewde.
Op het parkeerterrein bij park Zypendaal stond een bus die ons vervoerde naar de Buitenplaats waar het proces van algemene en detailinformatie door Bonaventura zich in alle rust en aandacht verder voltrok. Daarna met de bus retour naar het centrum waar we in de Eusebiuskerk het aangeboden diner gebruikten en Bonaventura in een korte speech iedereen bedankte en de namen van alle deelnemende kunstenaars opnoemde. Een prima georganiseerde middag waarvan de persoonlijke betrokkenheid, deskundigheid en het enthousiasme van Bonaventure afspatte. Hij is inmiddels benoemd tot ‘intendant am Haus der Kulturen der Welt’ in Berlijn.
Betere dialoog
De weken daarna zag ik alle kunstwerken op de dertien locaties één of meerdere keren. Was als toehoorder aanwezig bij het randprogramma – Sunday Service – in de Eusebiuskerk. Ben begonnen met lezen van de ‘Sonsbeek’-boek ‘Force Times Distance: On labour and its Sonic Ecologies en essaybundel ‘On Labour’. Zware kost die geschreven lijkt voor gespecialiseerde intellectuelen om de tentoonstelling in een academisch kader te plaatsen. Ik bezocht voor info over de kunstwerken geregeld de wat slordige Sonsbeek-website. Werd bij vlagen door wat ik zag en meemaakte laaiend enthousiast en soms diep teleurgesteld. Met name de benadering en de betrokkenheid bij het publiek vind ik nogal afstandelijk en achterhaald. Zo van: het publiek moet het allemaal lekker zelf uitzoeken en ontdekken. Met veel onbegrip en frustraties tot gevolg. Minimaal een podcast met de uitstekende perstekst van Bonaventure had bij kunnen dragen aan betere dialoog en meer inhoudelijke betrokkenheid.
SONSBEEK 20 > 24 duurt nog tot 29 augustus 2021.
