Portret van Miriam Kruishoop
Tok, tok… dit portret van Miriam Kruishoop schreef ik, evenals alle andere portretten die ik in deze serie schreef, uit nieuwsgierigheid en bewondering. Ze woont en werkt in Los Angeles Amerika, is filmregisseur, scriptschrijver en beeldend kunstenaar.
We leerden elkaar kennen toen Miriam aan de afdeling Voorheen Audio Visueel van Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam van 1993 – 1997 studeerde. Ik was toen haar docent. Ze maakte in het derde jaar van haar studie de film ‘Da Silva’ (film over Ayrton Senna) en won daarmee de Citroën Award. Dat was toen een nog nooit eerder vertoonde prestatie. In haar afstudeerjaar schreef en regisseerde ze de speelfilm ‘Vive Elle’ die genomineerd werd voor een Tiger Award op het International Film Festival in Rotterdam.
Greencard Warriors
In de jaren daarna schreef en regisseerde ze een reeks korte en lange films. In 1999 bracht ze de in Nederland spraakmakende film ‘Unter den Linden’ met de acteurs Helmut Berger, Udo Kier, Thom Hofman en Willem Nijholt uit. Deze film werd bekroond met een Gouden Kalf. Ze trouwde met dj Photek die voor een aantal van haar films de muziek maakte. Aanvankelijk woonden ze in Londen; later verlegden ze hun werkterrein naar Los Angeles. Na een aantal jaren ging Miriam in leven en werk solo verder. Ze schreef en regisseerde in 2014 de geruchtmakende, op het Los Angeles Latino International Film Festival bekroonde, film ‘Greencard Warriors’. De film is een realistisch illegalendrama. Het laat het ‘overleven in schaduwland’ zien. Is snoeihard, vlijmscherp, ontwapend direct en met betrokkenheid en empathie gemaakt. De film markeert in haar oeuvre de overgang van films waarin de vorm domineerde naar films, foto’s en sculpturen die gekenmerkt worden door sociaal engagement.
Arti
Voor dit portret spraken we af in de eerbiedwaardige kunstenaarssociëteit Arti et Amicitiae aan het Rokin in Amsterdam. Ze was uit Los Angeles naar Nederland gekomen voor haar solo expo: ‘Living in America’ bij galerie NL=US art in Rotterdam, om te schrijven en voor familiebezoek. We zaten tegenover elkaar en dronken water. Ze vertelde dat ik als haar docent indruk op haar gemaakt had omdat ik bij de eerste les de film ‘In bed with Madonna’ als culturele en artistieke referentie liet zien.
Sport en de filmindustrie
We spraken over keuzes maken in het leven. Miriam: ‘Voordat ik verliefd werd op de film lag mijn focus op tennis. Daar was ik goed in. Ik leerde toen om hard te zijn voor mezelf. Om samen te werken en open te staan voor mensen in mijn directe omgeving. Een ingrijpende blessure maakte een eind aan mijn sportambities. Ik groeide als enig kind op in een welvarend gezin, alles was mogelijk. De overstap naar de kunst, beter gezegd naar de kunstacademie, werd door mijn ouders met begrip geaccepteerd.’
Kapitalisme
‘Mijn sportattitude van destijds heb ik getransformeerd naar mijn praktijk als filmregisseur, scriptschrijver en beeldend kunstenaar. In Amerika komt die attitude goed van pas. Je moet competitief durven zijn en met overgave de confrontatie aangaan anders red je het niet in de filmindustrie in Amerika. Die industrie is puur kapitalisme, een bitterzoete aantrekkelijke cocktail van de macht van ego’s, talent, geld en emotie. De context waarin ik werk, is gecompliceerd en biedt weinig zekerheden. Financieel is het me lang goed gegaan, nu leef ik riant van maand tot maand. Deze situatie kan zo weer veranderen. Ik haat het en houd ervan. Moet steeds weer mijn eigen pad hakken en dicht bij mezelf blijven. Als ik iets gemaakt heb dat in alle opzichten goed is, dat ik goed vind, voelt dat als winnen’.
Set
Tijdens het schrijven van dit portret droomde ik dat ik acteur was in een film van Miriam. Ik had een glansrol als Europese senior. In de scenes die ik op de set speelde, sprak ik soepel de door haar geschreven teksten uit en bewoog op haar strikte aanwijzingen. Mijn tegenspeelster was een jonge danseres, die doorlopend teksten sprak en de ruimte kreeg om te improviseren. Ze was een natuurtalent met de bijzondere aanleg om in alle omstandigheden zichzelf te blijven. Op de set was er extra belichting om lange slagschaduwen of om een warme en intieme sfeer te maken. Voor het licht, als bron van haar film, van alle films, had Miriam een niet aflatende aandacht. De film werd, in mijn droom, een groot succes en won op het beroemde filmfestival van Cannes in Frankrijk in meerdere categorieën prijzen.
Camouflage
Terug, terug naar haar aanraakbare wereld. Haar solotentoonstelling ‘Living in Amerika’ bij galerie NL=US art in Rotterdam bestond uit een film, foto’s en een sculptuur. Het omvatte, in samenhang, de disciplines waarop ze nu actief is. Alle onderdelen zijn gebaseerd op eigen ervaring en waarneming en zijn als zodanig sterk verbonden aan haar eigen leven. Ze werkte voor de film samen met de Krumping danser Niaya Jones uit Nickerson Gardens een arme wijk in Los Angeles. Waar mensen leven die door herkomst en discriminatie maatschappelijk achtergesteld zijn. Ze fotografeerde mannen uit die wijk in krachtige houdingen en super belichting. En exposeerde haar glasvezel hoody sculptuur, een verwijzing naar klassieke crucifix. Alle werken hebben een sublieme perfecte schoonheid. Ze is niet van de zichtbare rafelranden in haar werk vertrouwde ze me aan de tafel in Arti toe. Ook niet in mijn eigen openbare leven, ik wil er altijd verzorgd uit zien. Schoonheid, ze boog voorover, is de camouflage om tot de kern door te dringen.
Info over Miraim Kruishoop:
http://nlisus.com/?page_id=115
https://vimeo.com/101114121
http://www.miriamkruishoop.com
https://www.artsy.net/nlisus-art/artist/miriam-kruishoop
