De Constructie Van De Wereld 111.

ALBERT&SONSBEEK 11

Van november 2016 tot november 2017 is het beroemde park Sonsbeek mijn inspiratiebron en werkterrein. Op zoek naar het profiel en DNA van het park. Voor deze column sprak ik met Jeroen Glissenaar – beheerder monumentale parken – gemeente Arnhem. Het publiek in het park en van radio/tv, kranten en zijn vlog kennen hem als de boswachter. Volle baard, kleding in schutkleuren soms een hoed. Bij felle zon soms een spiegelende zonnebril.

De boswachter en Sonsbeek

Wij – Jeroen Glissenaar en ik – hebben een afspraak in de Molenplaats aan de rand van Sonsbeek. Aanvankelijk in het café maar daar worden we afgeleid en we verhuisden naar een van de vergaderzalen. Het gesprek:

Is de schoonheid van Sonsbeek voor jou een waarde of een toegevoegde waarde?

Jeroen: Schoonheid is een kwaliteit. Gevolg van een ijzersterk ontwerp van het park. Waar hoogteverschillen, diversiteit in aanplant en ontwikkeling en een laagdrempelige toegang belangrijke elementen zijn. Persoonlijk word ik nog steeds dagelijks door de schoonheid geraakt. Die is in grote lijnen te benoemen, maar de kern ervan is niet in woorden te vangen. Bij mijn ervaring van de schoonheid van het park zit emotie.

Het park is in z’n ontwikkeling statisch.

Jeroen: Klopt, daar is voor gekozen. Hoewel er in de loop van de tientallen jaren wel degelijk veranderingen zijn doorgevoerd. De dynamiek zit hem vooral in het ecologische systeem van het park dat onderhevig is aan de seizoenen. De natuur heeft een eigen sterke wetmatigheid. Het onderhoud van het park doen we weloverwogen en zorgvuldig gebaseerd op onze kennis en inzichten. We praten daarover met deskundigen en de mensen die met ons meedenken, en gevraagd en ongevraagd advies geven. Wat er tegen mij in het voorbijgaan wordt gezegd over het onderhoud en gebruik van het park neem ik mee en heeft functie in besluitvorming.

Wordt het park in haar schoonheid bedreigd, aangetast door haar populariteit en gebruik?

Jeroen: In het voorjaar en in de zomer wordt het park intensief gebruik en vinden er in de weekend enorm veel activiteiten plaats. Dan staat het park onder druk en zie je slijtage plekken ontstaan. Herstel van door het publiek veroorzaakte beschadigingen of vandalisme vraagt tijd, aandacht en beperkende maatregelen. Soms moeten we het park tegen zichzelf beschermen.

Wie organiseren de activiteiten voor het publiek in het park?

Jeroen: Het zijn voornamelijk externe partijen, waarmee we soms al jaren werken. Je ziet dat er met name rond de Witte Villa een concentratie van muziek, theater en eten en drinken is ontstaan. Eigenlijk veel van hetzelfde. Dat is op zich niet erg, maar er ontwikkelt zich een monocultuur die vernieuwing blokkeert. We denken na om andere initiatieven een kans te geven die aansluiten bij de kernwaarden van het park.

Is het park het ideale model voor de samenleving?

Jeroen: De baron die het park tot stand bracht, dacht vanuit een maakbare utopie. Voornamelijk voor eigen gebruik. Nu het park sinds 1899 van de stad is, is het collectieve openbare, publieke ruimte en is het opgenomen in de dynamiek van de politiek. De politiek heeft jaren geleden het Sonsbeek omarmd en ziet de intrinsieke waarde voor de stad, als plek voor sociale cohesie tussen burgers en als cultureel marketinginstrument. Wij als beheerders investeren veel om de relatie met de stad en dus met de politiek optimaal te houden. Als model is het een succes en verkeren mensen met verschillende achtergronden en intenties vreedzaam in het park met elkaar samen. Daarin is het een model.

Maakt het groen in hun directe omgeving mensen redelijker en stabielere wezens?

Jeroen: Er zijn onderzoeken die uitwijzen dat mensen in de natuur minder egocentrisch zijn en in staat zijn letterlijk meer om zich heen te kijken. De prikkels in de natuur zijn minder contrastrijk en meer in harmonie dan in een stedelijke omgeving. De mensen voelen zich in de natuur opgenomen. En kunnen het ‘zijn’ direct ervaren. Daarbij is het bewustzijn dat je onderdeel bent van de schoonheid belangrijk voor mensen. Het is een persoonlijke ervaring die je ook op verschillende niveaus met anderen kunt delen.

Sonsbeek heeft ook schaduwkanten. In mijn vorige column schreef ik over de man die illegaal in het park ging wonen…

Jeroen: De man is inmiddels naar ‘elders’. Ik kan het begrijpen dat iemand die in de knel zit zijn toevlucht neemt tot het park. Ik sta op het standpunt dat zolang er geen goed alternatief was de man mocht blijven. Anders verplaats je het ‘probleem’. De mens staat centraal.

Na de laatste Internationale Sonsbeek sculpturententoonstelling in 2016 is er een sculptuur van de Indiase kunstenares Shilpa Gupta achtergebleven die in een deplorabele staat is. Wat ga je daaraan doen?

Jeroen: Het beeld is op ons pad gekomen. We hebben er niet omgevraagd. Ja, in de avond en nacht bivakkeren er soms jongeren in die er een vuurtje stoken en er biertjes drinken.

Wat doe je dan? Het gebeurt op loopafstand van je huis…

Jeroen: Ik ga met ze praten en leg uit dat het een kunstwerk is en verwijs ze naar de vuurplaats nabij de Witte Villa. Vraag hen de eigen rommel mee te nemen.

En verder?

Jeroen: We zijn in gesprek om de sculptuur te restaureren zodat deze toekomstbestendig wordt. Ook dit hoort bij het gebruik van het park. Dat de zaken soms uit de rails lopen, is bij het huidige beleid niet te voorkomen. De schoonheid van het park behoeft altijd en iedere dag onderhoud. Het is zoals het leven zelf eigenlijk.

Tot zover.

Auteur: Albert Van Der Weide

Albert Van Der Weide is kunstenaar en woont en werkt in Arnhem. Hij exposeert en voert projecten uit in binnen- en buitenland. Albert schrijft sinds 2009 columns voor Arnhem aan Zee. +31 64 15 74 352, https://albertvanderweide.nl/

3 gedachten over “De Constructie Van De Wereld 111.”

  1. Dank je wel Albert voor al je verslagen.
    Ik heb zeer prettige herinnering aan Jeroen Glissenaar met een vuurwerk in park Presikhaaf, maart 2006. Heel aardige man, heel behulpzaam.
    Veel succes verder met dit mooie project en hartelijke groet

Laat een reactie achter op rob van otterloo Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *