ALBERT&SONSBEEK 7
Deze column gaat over een reis door Griekenland, bezoek aan de klassieken, het eiland Serifos en aan de Documenta 14 in Athene. Gaat voor een minideel over mijn kunstproject ALBERT & SONSBEEK Arnhem dat zich van november 2016 tot november 2017 zal ontwikkelen.
Griekenland
We reisden 17 dagen in Griekenland, via Athene per huurauto over de Peloponnesos. Bezochten en zagen de opgravingen en musea van de klassieke Griekse cultuur in o.m. Delphi, Olympia, Sparta en Korinthe. Invloedrijke relieken van wat de basis van onze beschaving is: de democratie, overheidsbestuur, cultuur, kunst en sport. Gematerialiseerd in relatief goed geconserveerde indrukwekkende grote tempels, huizen, werkplaatsen en stadions. In de musea ruim aandacht voor de onder- en achterliggende filosofie, politieke structuren en over uitbuiting en slavernij. Hoe hoogstaand, belangrijk en mooi het ooit was toen. Zachtaardig, kieskeurig en verfijnd waren de machthebbers niet om hun doelen te bereiken. We overnachtten in mooie hotels met ontbijt en gebruikten het avondmaal in aardige restaurants met een redelijke prijs-kwaliteitverhouding. Vanuit ons perspectief geen land in een economische crisis. Vluchtelingen hebben we niet gezien waarop ik me overigen ook niet op verheugd had.
Na de klassieke oudheid scheepten we ons in de havenstad Pireus nabij Athene in en voeren in een aantal uren naar het mooie eiland Serifos waar we gastvrij werden ontvangen door vrienden die op het eiland een huis bezitten. Mooi wit geschilderd met blauwe deuren. Ingericht met alles wat het leven comfortabel, esthetisch en efficiënt maakt. Onze dagen waren ontspannen. Restaurants en winkels op loopafstand waar alles te koop is om een het leven rijk en een idylle te noemen. We lagen op het strand en maakten pittige wandelingen en bespraken een scala van onderwerpen. Bezochten andere Nederlanders die al decennia op het eiland wonen en hun leven afgestemd hebben op Serifos. Ze zijn ingeburgerd, kennen veel eilanders en spreken vloeiend of mondjesmaat de taal. Met de eigenaar van een Italiaans restaurant sprak ik over de economische crisis. Hij maakte me de situatie waarin veel Grieken in moeten leven herkenbaar.
Terug naar Pireus en Athene om de megagrote beeldende kunsttentoonstelling Documenta 14 te bezoeken. De Documenta is een Duits initiatief en vindt doorgaans alleen in Kassel plaats. Een mega spraakmakend evenement dat om de vijf jaar plaatsvindt. De organisatie van de Documenta besloot om de tentoonstelling min of meer in tweeën te knippen en ook in Athene plaats te laten vinden. Athene is nu het middelpunt van de internationale beeldende kunst. Ik bezocht vanaf 1977 alle edities van de Documenta in Kassel. Voornamelijk om nieuwe kennis over de kunst in relatie met de wereld te verwerven. Ook Documenta 14 in Athene had deze impact op me. Het werk van de 163 deelnemers is verdeeld over verschillende locaties in de stad waardoor je ook kennismaakt met en inzicht krijgt in de structuur en opbouw van de metropool. Je moet wel de tijd nemen om de locaties te vinden. Door een groot team van curatoren onder leiding van de directeur Adam Szymczyk representeert de tentoonstelling de globalisering in de kunst. De kunst is in Athene, geen paleis, kerk of moskee, maar een eenvoudig huis met veel grote en kleine kamers.
Vlak bij ons hotel, met uitzicht op de Acropolis, hadden twee daklozen zich met versleten slaapzakken en kartonnen dozen geïnstalleerd. De kleinste man zat op een oude rolstoel. Op een doos, die op een geïmproviseerd altaar leek, stond o.m. een bakje waarin wat muntgeld lag. Ik doneerde, minder dan ik kon missen, in het bakje en hoorde geluid uit de mond van de man in de rolstoel.
Later sprak ik er met een Athener over de economische crisis. Hij vertelde me dat de oorzaak van de crisis bij de Grieken zelf ligt en de oplossing dus ook. De bemoeienis van Europa lost tijdelijk iets op maar stagneert de werkelijke noodzakelijk veranderingen, vertelde hij. Slachtoffers zijn de mensen die zich aan de onderkant van de samenleving staande moeten houden. Voor hen is er geen licht aan het eind van de tunnel.
De muren van veel gebouwen en huizen in Athene staan vol ‘old and new school’ graffiti. Tekens van onrust, frustratie, woede, verzet en agitatie. Tekens van een stad, een land in crisis.
GROEN !
Terug in Sonsbeek. Het park had een groene jas aangetrokken zo leek het. De bomen hadden enorme groene volumes gekregen.
Opgebouwd uit miljoenen bladeren aan de takken waartussen lucht en licht vrij spel hebben. In mijn beleving ieder jaar weer een wonder. Hoewel het wetenschappelijk te verklaren is.
Het groen is ook het bewijs dat het park zichzelf beheert. Opgenomen is in een wonderbaarlijke cyclus die zich ieder jaar weer voltrekt.
Het groen, het sappige, heldere, harde, heftige, zachte groen.
GROEN !
